Τι ισχύει στην Ευρώπη στο θέμα της ιθαγένειας στους μετανάστες;

Με την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να χορηγήσει την ελληνική ιθαγένεια σε μετανάστες δεύτερης γενιάς, πυροδοτήθηκε ένας έντονος διάλογος, με δημοσιογράφους, bloggers, κόμματα, φορείς, αλλά και απλούς πολίτες να βρίσκονται διαμετρικά "απέναντι". Για αυτό τον λόγο, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να εξετάσουμε το τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και το τι ρυθμίζει η εκάστοτε νομοθεσία για τη χορήγηση ιθαγένειας στους μετανάστες και τους αλλοδαπούς που δέχονται οι χώρες αυτές.

Σουηδία
Για να γίνει κάποιος Σουηδός πολίτης πρέπει να πληρούνται πέντε, βασικές προϋποθέσεις:

1. Να μπορεί να αποδείξει την ταυτότητά του. Αυτό γίνεται μέσω της επίδειξης διαβατηρίου ή δελτίου αστυνομικής ταυτότητας (τα αυθεντικά έγγραφα) ή μέσω στενού συγγενή (π.χ. γονέας) που είναι σουηδός πολίτης και μπορεί να την πιστοποιήσει.

2. Να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του

3. Να έχει κάρτα μόνιμης παραμονής ή δικαίωμα μόνιμης παραμονής.

4. Να έχει ζήσει στη Σουηδία για συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Για τους αλλοδαπούς το χρονικό αυτό διάστημα είναι πέντε συνεχή χρόνια. Αν κάποιος είναι άπατρις, το χρονικό αυτό διάστημα είναι τέσσερα συνεχή χρόνια. Το ίδιο χρονικό διάστημα ισχύει και για τους πρόσφυγες. Αν κάποιος είναι παντρεμένος, συζεί ή έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με σουηδό πολίτη τα τελευταία δύο χρόνια, τότε μπορεί να υποβάλει αίτηση για χορήγηση ιθαγένειας αφού συμπληρώσει τρία χρόνια διαμονής στη Σουηδία. Επίσης, ο αιτών δεν πρέπει να έχει χρέη, ενώ πρέπει να έχει και καθαρό ποινικό μητρώο

Τέλος, 5. αν κάποιος είναι
άπατρις μπορεί να λάβει τη σουηδική ιθαγένεια αν έχει γεννηθεί στη χώρα και είναι μικρότερος των πέντε ετών, αν είναι μικρότερος των 18 ετών και υπό κηδεμονία σουηδού πολίτη και αν είναι μεταξύ 18-19 ετών και κατοικεί στη Σουηδία από τα 15 του.

Η Σουηδία βρίσκεται στην κορυφή του πίνακα πολιτικών πολιτογράφησης, με ρυθμίσεις ευνοϊκότερες και απ’ αυτές του Καναδά.

Γαλλία
Με τη γέννηση του ένα παιδί στη Γαλλία αποκτά αυτόματα τη γαλλική ιθαγένεια εάν ένας από τους γονείς του έχει γεννηθεί και αυτός σε γαλλικό έδαφος. Επίσης τα παιδιά των αλλοδαπών που κατοικούν μόνιμα στη Γαλλία για τουλάχιστον πέντε χρόνια έχουν
το δικαίωμα της ιθαγένειας, ενώ ένα παιδί που γεννιέται στη Γαλλία, από γονείς με ιθαγένεια μιας εκ των πρώην αποικιών της Γαλλίας, μπορεί να λάβει αυτόματα την γαλλική ιθαγένεια.

Για όσους είναι άνω των 18 ετών η βασική προϋπόθεση είναι η παραμονή πέντε ετών στη χώρα και η περίοδος αυτή μειώνεται σε δύο έτη για όσους σπούδασαν σε γαλλικό πανεπιστήμιο. Τέλος, μετανάστης μπορεί επίσης να λάβει την γαλλική ιθαγένεια εφόσον παντρευτεί Γάλλο ή Γαλλίδα πολίτη.

Ισπανία
Για τους αλλοδαπούς, οι οποίοι θέλουν να πολιτογραφηθούν Ισπανοί, ισχύει ο γενικός κανόνας της νόμιμης παραμονής στη χώρα για δέκα χρόνια ενώ για τους πρόσφυγες ο χρόνος μειώνεται στα πέντε χρόνια.

Για όσους προέρχονται από ισπανόφωνες χώρες, καθώς και για τους Σεφαραδίτες Εβραίους (οι οποίοι είναι Εβραίοι ισπανικής καταγωγής)ο χρόνος που απαιτείται για την απόκτηση της ισπανικής ιθαγένειας είναι τα δύο χρόνια, νόμιμης παραμονής στην χώρα.

Γερμανία
Όσον αφορά τη Γερμανία, τα ‘’μοντέλα’’ της οποίας αποτελούν ...μόδα για την Ελλάδα, με μια αλλαγή νομοθεσίας τα τελευταία έτη, κατόρθωσε να δημιουργήσει ίσως το πιο δίκαιο σύστημα της Ευρώπης ( Και το πιο σκληρό).

Εκεί ο γενικός κανόνας είναι ότι οι αλλοδαποί μπορούν να πολιτογραφηθούν Γερμανοί έπειτα από οκτώ χρόνια μόνιμης παραμονής στη χώρα. Οι αιτούντες πρέπει να αποδείξουν ότι γνωρίζουν επαρκώς τη γερμανική γλώσσα , να έχουν καθαρό ποινικό μητρώο, να σέβονται τις διατάξεις του Ομοσπονδιακού Συντάγματος και τέλος να μπορούν να συντηρηθούν οικονομικά. Τα παιδιά που γεννιούνται από μη Γερμανούς γονείς στη χώρα μετά το 2000, αποκτούν με τη γέννηση τους τη γερμανική ιθαγένεια εφόσον ένας εκ των γονέων διαθέτει κάρτα παραμονής τουλάχιστον για τρία χρόνια και διαμένει στη Γερμανία τουλάχιστον επί οκτώ χρόνια.

Πάντως ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει επίσης να περάσει επιτυχώς το τεστ ενός μακροσκελούς ερωτηματολογίου, που θα πιστοποιεί τη γνώση της γερμανικής γλώσσας, το οποίο συγχρόνως προσφέρει και μια γενική εικόνα της κοινωνικής στάσης του ενδιαφερόμενου με ερωτήσεις από το ποια είναι η γνώμη του για τους ομοφυλόφιλους μέχρι και για το εάν συμμετείχε και σε κάποια τρομοκρατική οργάνωση!

Βρετανία
Στη Βρετανία ισχύει το πιο πολύπλοκο σύστημα απόκτησης ιθαγένειας σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, με διαφοροποιήσεις ανάλογα με την περίσταση (τόπος γένεσης, κατοικίας, συμπλήρωση 18ου έτους, έγγαμος ή άγαμος βίος και διάστημα παραμονής στη χωρά), οι οποίες εν πολλοίς οφείλονται και στο αυτοκρατορικό παρελθόν της χώρας.

Για να πολιτογραφηθεί κάποιος Βρετανός πρέπει να είναι άνω των 18 ετών, να μπορεί να επικοινωνήσει σε αποδεκτό βαθμό στα αγγλικά, να έχει καθαρό ποινικό μητρώο και να είναι νομοταγής, ενώ κριτήριο αποτελεί και το εάν μπορεί να συντηρηθεί οικονομικά. Όσον αφορά τα κριτήρια του χρόνου παραμονής, η Βρετανία, όπως και η Γαλλία, απαιτεί τα ελάχιστα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, καθώς για να αποκτήσει κανείς την βρετανική ιθαγένεια απαιτείται να είναι κάτοικος του Ην. Βασιλείου τουλάχιστον πέντε χρόνια και να διαθέτει άδεια παραμονής αορίστου χρόνου.

Βεβαίως, όλα τα παραπάνω ισχύουν όταν ο ενδιαφερόμενος δεν έχει γεννηθεί στην Βρετανία, διότι στην περίπτωση αυτή, αν κάποιος έχει γεννηθεί στο έδαφος του Ην. Βασιλείου, από γονείς εγκατεστημένους εκεί, τότε αυτομάτως έχει το δικαίωμα του να λάβει ιθαγένεια. Άλλες περιπτώσεις απόκτησης της βρετανικής ιθαγένειας αποτελούν η υιοθεσία και η εξ’ αίματος συγγένεια με Βρετανό πολίτη.

Πολωνία
Η Πολωνία είναι μια χώρα όπου συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη παρουσιάζει και διαθέτει αρνητικές πολιτικές ιθαγένειας (αντίστοιχες με την Ελλάδα) , φιλοξενώντας, όμως, ταυτόχρονα πολύ μικρό αριθμό μεταναστών. Όσον αφορά τους μετανάστες δεύτερης γενιάς το πολωνικό δίκαιο καθορίζει πως για να αποκτήσει κανείς την πολωνική υπηκοότητα απαιτείται δεκαετής νόμιμη παραμονή στη χώρα.

Όσον αφορά το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, η Πολώνια ανήκει στις χώρες όπου οι μετανάστες, ακόμα και αν έχουν ως μόνιμη κατοικία τους την Πολωνία, αλλά ταυτόχρονα δεν έχουν την ιθαγένεια, δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, ένα σημείο που διχάζει την Ευρώπη και προκαλεί ανισότητες ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης ως προς τον τρόπο που χειρίζεται η κάθε μια την υποδοχή των μεταναστών στο εσωτερικό της.

Ιταλία
Για την πολιτογράφηση ενός αλλοδαπού ως Ιταλού απαιτείται νόμιμη παραμονή στη χώρα διάρκειας δέκα ετών. Ο αιτών πρέπει να έχει επίσης λευκό ποινικό μητρώο και να μπορεί να συντηρήσει τον εαυτό του οικονομικά.

Το ανωτέρω χρονικό διάστημα διαφοροποιείται σε άλλες περιπτώσεις. Για όποιον συνάψει γάμο με ιταλό υπήκοο, το χρονικό διάστημα είναι δύο χρόνια.
Για τον αλλοδαπό, που η μητέρα ή ο πατέρας του ή άλλοι απευθείας δεύτερου βαθμού πρόγονοί του υπήρξαν Ιταλοί υπήκοοι ή γεννήθηκαν στην Ιταλία και είναι νόμιμος κάτοικος της χώρας, το διάστημα αυτό είναι τρία χρόνια. Για τους πολίτες άλλων κρατών-μελών της ΕΕ, τέσσερα χρόνια. Για τον άπατρι και τον πρόσφυγα που κατοικεί νόμιμα στο ιταλικό κράτος, τουλάχιστον πέντε χρόνια. Για τον αλλοδαπό που υπηρέτησε (ως υπάλληλος)- ακόμη και στο εξωτερικό- το ιταλικό κράτος, επίσης πέντε χρόνια. Για τον ενήλικο αλλοδαπό, ο οποίος υιοθετήθηκε από Ιταλό υπήκοο και είναι νόμιμος κάτοικος της χώρας, τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά την υιοθεσία.

Ο αιτών αλλοδαπός που γεννήθηκε στην Ιταλία πρέπει να είναι μόνιμος κάτοικος της χώρας, χωρίς διακοπή από τη γέννησή του ως την ενηλικίωσή του. Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να ζητήσει την ιταλική υπηκοότητα μέσα στον πρώτο χρόνο από το κλείσιμο των 18 του χρόνων και θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει από τη στιγμή της γέννησής του νόμιμη άδεια παραμονής (σε συνδυασμό με αυτήν των γονιών του) και την εγγραφή του στο ληξιαρχείο του Δήμου κατοικίας του. Η πραγματική διαμονή του στη χώρα μπορεί επίσης να πιστοποιηθεί με ιατρικά πιστοποιητικά, σχολικά πιστοποιητικά κτλ.

Δανία
Οι περισσότεροι πρώτης γενιάς μετανάστες πρέπει να ζήσουν στη Δανία για εννέα χρόνια πριν πάρουν τη δανική υπηκοότητα, αν και οι Σκανδιναβοί πολίτες μπορούν να την πάρουν μετά από δύο έτη. Η δεύτερη και τρίτη γενιά αντιμετωπίζει επίσης πρόσθετους όρους. Στις προϋποθέσεις πολιτογράφησης περιλαμβάνονται πανάκριβες διαδικασίες γραπτών εξετάσεων γλωσσομάθειας και ένταξης, καθώς και αυστηροί έλεγχοι στο μητρώο και το εισόδημα. Το κράτος δεν μπορεί να αποσύρει την υπηκοότητα που παραχώρησε, εφόσον δεν υπάρχει εναλλακτική για τον πολιτογραφημένο. Η διπλή υπηκοότητα δεν επιτρέπεται για τα παιδιά γεννημένα στη χώρα ή για τους περισσότερους πολιτογραφημένους πολίτες.

Αυστρία
Οι περισσότεροι νομίμως διαμένοντες μετανάστες κάτοικοι μπορούν να πολιτογραφηθούν μετά από δέκα έτη. Ακόμη και οι σύζυγοι Αυστριακών, για να πάρουν την αυστριακή υπηκοότητα πρέπει να πληρούν 6 χρόνια διαμονής και 5 έτη γάμου. Οι υποψήφιοι πρέπει να αποδείξουν ότι δεν πάσχουν από επικίνδυνες ασθένειες και ότι έχουν ζήσει τα τελευταία τρία χρόνια χωρίς την ανάγκη οποιωνδήποτε προνοιακών παροχών. Οι μετανάστες πρέπει να περάσουν ένα τεστ για το επίπεδο ένταξής τους, καθώς επίσης και μια γραπτή πολλαπλής επιλογής εξέταση για το πολιτικό σύστημα και την ιστορία της Αυστρίας και των ομοσπονδιακών επαρχιών. Τέλος, οι αρχές πρέπει να κρίνουν εάν ο υποψήφιος έχει έναν προσανατολισμό “προς την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή στην Αυστρία και προς τις βασικές αρχές ενός ευρωπαϊκού δημοκρατικού κράτους”...
Τα παιδιά και τα εγγόνια γεννημένα στη χώρα μπορούν να γίνουν Αυστριακοί πολίτες μέσω μιας ειδικής υπό ευνοϊκότερους όρους πολιτογράφησης

Κύπρος
Οι σύζυγοι Κυπρίων μπορούν να πολιτογραφηθούν μετά από τρία έτη, όμως οι περισσότεροι μετανάστες πρέπει να περιμένουν οκτώ. Ακόμη και τα παιδιά τους, που γεννήθηκαν στην Κύπρο, πρέπει να περάσουν από την ίδια διαδικασία πολιτογράφησης, χωρίς καμιά ειδική ρύθμιση. Για να γίνουν υπήκοοι, οι υποψήφιοι πρέπει επίσημα να ελεγχθούν για το ήθος και την προσωπικότητά τους.

Βέλγιο
Οι μετανάστες μπορούν να πολιτογραφηθούν εφόσον δεν έχουν διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα ή επιδείξει “σοβαρή παραβατική συμπεριφορά”. Σύζυγοι Βέλγων και μετανάστες πρώτης γενιάς μπορούν να πολιτογραφηθούν έπειτα από τρία χρόνια διαμονής. Πριν από τα 12 τους χρόνια, οι μετανάστες δεύτερης γενιάς μπορούν να γίνουν Βέλγοι με δήλωση, εάν και οι δύο γονείς τους έχουν διαμείνει στο Βέλγιο για δέκα χρόνια. Κάθε παιδί άνευ υπηκοότητας γίνεται Βέλγος πολίτης αυτομάτως, με τη γέννησή του. Οι μετανάστες τρίτης γενιάς γίνονται αυτομάτως Βέλγοι, υπό την προϋπόθεση ότι ένας από τους γονείς έχει γεννηθεί στο Βέλγιο και έχει ζήσει εκεί για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Οι περισσότεροι μετανάστες πρώτης γενιάς μπορούν να αιτηθούν υπηκοότητα έπειτα από τρία χρόνια παραμονής τους στη χώρα, ενώ οι πρόσφυγες έπειτα από δύο. Οι επί μακρόν διαμένοντες ή νόμιμοι μετανάστες που ζουν στη χώρα τουλάχιστον επτά χρόνια, αποκτούν άνευ όρων το δικαίωμα στην ιθαγένεια.

Πορτογαλία
Οι επιλέξιμοι μετανάστες θα πρέπει να επιτύχουν σε ένα απλό διαγώνισμα για την γλώσσα. Απορρίπτονται μόνο όσοι έχουν διαπράξει αδίκημα που επισύρει τουλάχιστον τριών χρόνων φυλάκιση. Οι μετανάστες δεύτερης γενιάς παίρνουν αυτομάτως την ιθαγένεια, εάν ο ένας γονιός γεννήθηκε στην Πορτογαλία. Κάθε μετανάστης πρώτης γενιάς μπορεί να λάβει την πορτογαλική ιθαγένεια έπειτα από 10 χρόνια διαμονής στη χώρα.

ΕΛΛΑΔΑ
Αυτό που ισχύει μέχρι σήμερα είναι ότι ο μετανάστης πρέπει να ζει στην Ελλάδα γ
ια δέκα από τα προηγούμενα δώδεκα έτη. Τα παιδιά των μεταναστών αντιμετωπίζουν τις ίδιες απαιτήσεις πολιτογράφησης. Η διαδικασία πολιτογράφησης περιλαμβάνει ακόμη συνέντευξη για το επίπεδο γλωσσομάθειας και το ήθος του υποψήφιου, αυστηρό έλεγχο του ποινικού μητρώου, υψηλό παράβολο (1.500 ευρώ) και την απαγγελία όρκου. Η διοίκηση έχει την απόλυτη ευχέρεια να μην δικαιολογήσει καν τους λόγους απόρριψης μιας αίτησης πολιτογράφησης. Το κράτος μπορεί να αφαιρέσει την υπηκοότητα από έναν πολιτογραφημένο, ακόμα κι αν τον άφηνε άνευ υπηκοότητας, ενώ λίγες νομικές εγγυήσεις προσφέρονται και δεν υπάρχει κανένα μέσο για την επανόρθωση.

Πληροφορίες από:
ΝΕΑ ΔΟΜΗ
www.avgi.gr/
www.tovima.gr
www.ellispoint.gr

Σχόλια